• • 

• • Historia szkoły

  • Zakrzewo, to miejscowość położona na terenie Krajny. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1432r. W wyniku pierwszego zaboru Polski, w roku 1772, Zakrzewo zostaje włączone do Prus. Rozpoczyna się tu proces germanizacji. Nadzieje na odzyskanie niepodległości nadeszły wraz z wybuchem I wojny światowej. Jednak postanowieniem Traktatu Wersalskiego, 1919r., wieś pozostaje w Rzeszy. W znacznym stopniu przyczynił się do tego pruski Książe Fryderyk Leopold Hohenzollern, który na tym obszarze posiadał swój majątek ziemski.

    Niewiele dalej przebiegała granica z Polską – wolnym już krajem. Niektórzy postanowili opuścić Zakrzewo i przeprowadzić się do Polski. Wielu jednak zostało i broniło tu swojej polskości.

    Powoli rozwijało się tajne nauczanie języka polskiego i podstawowych przedmiotów jak: matematyka, przyroda, historia… Lekcje odbywały się u sióstr Elżbietanek, które prowadził p. Jan Rożeński.

    To były początki polskiej szkoły. Dopiero w wyniku starań Związku Polaków w Niemczech, zezwolił rząd pruski na utworzenie polskich szkół mniejszościowych z polskim językiem wykładowym. Były one prywatne i podlegały bezpośrednio niemieckim władzom szkolnym. To też na wiosnę 1929r. powstały na wschodzie Rzeszy, w miejscowościach zamieszkałych przez Polaków owe szkoły. Nazwy ich brzmiały: Prywatna Katolicka Szkoła Powszechna z polskim językiem wykładowym. Ze strony władz polskich, istniał Związek Polskich Towarzystw Szkolnych w Berlinie. Pierwszymi nauczycielami byli obywatele z Polski, delegowani przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Lokale szkolne mieściły się w domach prywatnych, wynajętych na ten cel przez Związek Polaków. W szkołach do 40 dzieci wzwyż, płacił rząd niemiecki 60% do budżetu szkolnego, a szkoły o mniejszej liczbie dzieci utrzymywane były całkowicie przez Związek Polskich Towarzystw Szkolnych, który także opłacał nauczycieli.

    Nauczyciele owych szkół wystawieni byli na ustawiczne szykany, napady itp. Nie mniej szykan doznali rodacy posyłający swe dzieci do szkoły polskiej. Odebrano im zapomogę dla dzieci, pozbawiono pracy, zakazano kupna posiadłości, nie dopuszczano chłopców opuszczających szkołę do terminu u rzemieślnika itp. i w ogóle nie przyjmowano na posadę. Rodziców kuszono rozmaitymi obiecankami skoro tylko wycofają dzieci ze szkoły polskiej. Nie pomagały obiecanki, napady, demolowanie szkół, pobicie nauczycieli i rodaków – rodzice Polacy stali wiernie na straży posyłając swe dziecko do szkoły polskiej. Rodzina państwa Grochowskich z Lipki wynajmowała nawet dom u pani Pydynkowskiej dla swoich 12 dzieci, które uczęszczały do polskiej szkoły w Zakrzewie, którą otwarto 3-go czerwca 1929r. Zapisało się do niej 145 dzieci. Dzień stał się historycznym w dziejach Zakrzewa – po raz pierwszy pod zaborem pruskim otwiera się polską szkołę. Na otwarcie przybyli: poseł sejmu pruskiego Baczewski, ks. proboszcz Grochowski z Głubczyna jako prezes szkolnictwa polskiego na rejencję Piła, oraz kierownik dzielnicy V Izydor Mackowicz i kierownik Towarzystwa Szkolnego na rejencję Piła Jan Rożeński. Poświęcenia dokonał ks. dr Domański – prezes. Przemawiali kolejno ks. dr Domański, ks. proboszcz Grochowski i poseł Baczewski. Uroczystość poprzedzona została nabożeństwem w kościele, na którym prócz dzieci szklonych zebrało się mnóstwo ludu wypełniając świątynię po brzegi. Pierwsze lokale wynajęte na ten cel mieściły się u gospodarzy Klimka i Lanckiego. Zaraz po pierwszej wojnie światowej założono Towarzystwo Młodzieży Polskiej, pod patronatem ks. dr Domańskiego, które skupiało polską młodzież i chroniło od wynarodowienia.

    Z chwilą powstania szkół polskich, towarzystwo dostało inne oblicze. W ramach jego powstały różne sekcje: drużyny sportowe męskie i żeńskie, przysposobienie rolnicze, kółko teatralne, chór mieszany itp. Największą sławę zdobył sobie chór Zakrzewski pod dyrekcją kierownika szkoły Wittstocka i Malczewskiego, zyskując na zjeździe śpiewaczym w Warszawie II nagrodę. Główną pracę nad młodzieżą i w towarzystwach powierzył Związek Polaków w Niemczech nauczycielom polskim. To też nauczyciel polski był główną sprężyną tego ruchu.

    W kwietniu 1939r. gdy polska szkoła w Zakrzewie została zamknięta p. Marta Przybył przystąpiła do tajnego nauczania języka polskiego. 25 sierpnia 1939r. została aresztowana i osadzona w więzieniu, po czym wywieziona do Niemiec na przymusowe roboty. Nauczyciele: Tadeusz Pezała, Józef Horst i Jan Maza zginęli za polską szkołę. Dopiero w lutym 1945r. Zakrzewo odzyskało dawno oczekiwaną niepodległość. W maju 1945r. po zakończeniu działań wojennych na terenie Polski i podpisaniu przez Niemcy aktu kapitulacyjnego rozpoczęły swą działalność placówki oświatowe.

    14 maja 1945r. została otwarta Publiczna Szkoła Podstawowa w Zakrzewie. Przyczynił się do tego pan Jan Mackowicz- brat kierownika V dzielnicy Izydora, który został kierownikiem szkoły. O godzinie 9⁰⁰ uroczystą mszą świętą rozpoczęto działalność tej jednej z pierwszych na Ziemi Złotowskiej placówek. Odprawił ją ks. Wiktor Domachowski. On też wygłosił pierwsze oficjalne przemówienie w budynku, który miał pełnić funkcję szkoły. Zwrócił w nim uwagę na rolę jaką powinna spełniać szkoła i kościół w wychowaniu dziecka. W uroczystości udział wzięli: Inspektor Szkolny Jan Kowalski, były nauczyciel polski w Międzybłociu oraz starosta powiatu złotowskiego pan Bronisław Tomas. W swym przemówieniu wspomniał on o działalności ks. dra Bolesława Domańskiego. Zebrana przed gmachem szkoły ludność spontanicznym okrzykiem radości uczciła pamięć „niezłomnego proboszcza” i wówczas nadano szkole jego imię. Aktem prawnym zostało to potwierdzone dopiero 27 kwietnia 1975r. przez Kuratora Okręgu szkolnego doc. dra Tomasza Szubka. Początki jej działalności były bardzo trudne. Budynek został podczas wojny uszkodzony. Nie było żadnych pomocy naukowych, książek, zeszytów. Brakowało nawet ławek i krzeseł. W dniu rozpoczęcia działalności naukę rozpoczęło 250 dzieci z Zakrzewa i okolicy. Przy tak dużej liczbie szkoła zatrudniała przez cały 1945r. tylko jednego nauczyciela kwalifikowanego pana Jana Mackowicza. Opiekunem duchowym placówki był proboszcz Zakrzewa ks. Domachowski. Bezpłatnie nauczał on religii. Trudności finansowe placówki próbował rozwiązać jej kierownik. Niejednokrotnie za własne pieniądze kupował przybory szkolne i pomoce naukowe. Gmina nie pokrywała wydatków oświatowych. Borykając się z wieloma trudnościami szkoła prężnie się rozwijała. Obok typowych zajęć lekcyjnych odbywały się różnego rodzaju zajęcia i kółka pozalekcyjne: przedmiotowe, teatralne. Prężnie rozwijał się sport, chór i harcerstwo. Istniało wiele organizacji uczniowskich:

    1. Polski Czerwony Krzyż

    2. Spółdzielnia Uczniowska

    3. Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej

    4. Towarzystwo Krajoznawcze

    5. Biblioteka Uczniowska

    6. Liga Lotnicza

    7. ZHP

    8. Chór

    Pozostano nadal przy organizowaniu różnych imprez dla dzieci, które zostały zainicjowane przez powojenną szkołę. Wymienić tu warto: zabawy, dyskoteki, kuligi, biwaki, wycieczki.
    - 1 września 1966 r. szkoła stała się szkołą ośmioklasową.

    - 12 lutego 1990r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowego budynku szkoły dzięki czemu obecnie mamy piękne, przestronne klasy z zapleczami, skomputeryzowaną bibliotekę, pracownię komputerową, salę gimnastyczną. Nowym elementem w funkcjonowaniu szkoły jest działalność świetlicy oraz stołówki. Stołówka głównie prowadzi działalność dożywiania.

    Od września 1999 r. nasza szkoła stała się sześcioklasową szkołą podstawową.

    W roku szkolnym 2017/2018 rozpoczęto wygaszanie gimnazjów, a szkoła podstawowa ponownie stała się szkołą ośmioklasową.

     

• • Patron i historia szkoły

  •  ks. dr Bolesław Domański - urodził się 14 stycznia 1872 r. w niewielkiej wsi Przytarnia, na południu Kaszub. Wyrastał w domu, w którym szanowano ludzi poświęcających się bliźnim, sprawom narodowym, kulturze i polskości; w domu, w którym każdy wykonywał z największym oddaniem swoje obowiązki zawodowe i rodzinne. Była to najważniejsza szkoła życia i charakteru. Przeszedł także wiele szczebli edukacji powszechnej, która miała ogromny wpływ na poglądy polityczne i stosunek do ojczyzny.
    Były to szkoły: Pruska Szkoła Ludowa w Kiełpiu (uczył tam też jego ojciec), biskupie gimnazjum Collegium Marianum W Pelplinie (gdzie spędził 7 lat), Królewskie Gimnazjum Klasyczne w Chełmnie. Zdał maturę 25 lutego 1890 roku. Następnie kształcił się w Seminarium Duchownym w Pelplinie, gdzie 15 października 1893 r. otrzymał święcenia subdiakonatu i wreszcie w Królewskiej Pruskiej Teologicznej i Filozoficznej Akademii w Monasterze, którą ukończył doktoratem filozofii. Tam też, 9 marca 1893 roku, otrzymał święcenia kapłańskie.
    Pierwszą posadę otrzymał w Lubawie, gdzie został wikarym. Po roku pracy został powołany na stanowisko prokuratora Collegium Marianum, gdzie troszczył się o sprawy materialne nauczycieli i wychowanków. W 1899 roku otrzymał nominację na profesora filozofii w seminarium duchownym. Pracował tam przez trzy lata.
    W 1902 r. powrócił do służby duszpasterskiej. Powierzono mu administrację parafii złotowskiej. Po roku, po śmierci ks. Wojciecha Semrau z Zakrzewa, otrzymał probostwo zakrzewskie.
    Jako tamtejszy proboszcz, Patron troszczył się o sprawy duchowe jak i materialne parafian. Wzbogacił życie religijne i moralne parafii. Starał się podnieść wartość człowieka, bez względu na jego pochodzenie i majątek. Aby ulżyć biednym, odnowił szpital, rozparcelował ziemię plebańską wśród małorolnych. Sam był wzorowym gospodarzem, nieustannie się uczył. Sprowadzał nowe odmiany zbóż, materiałów siewnych, stosował wówczas mało znane nawozy sztuczne.
    Zorganizował boisko sportowe. Zakładał kółka rolnicze, chóry śpiewacze i związki sportowe, kursy racjonalnej hodowli inwentarza, instytucje charytatywne, spółdzielnie i koła samopomocowe.
    Jako ksiądz troszczył się także o świątynię parafialną i jej otoczenie. Za jego kadencji dobudowano w 1911 roku przeszło 50 metrową wieżę z czterotarczowym zegarem; zakupiono trzy nowe dzwony, sprawiono nowe organy i 13 okien malowanych; otoczono plac kościelny murem i wystawiono w nim Grupę Ukrzyżowania Pańskiego. W 1922 roku dobudowano do kościoła dwie kaplice.
    Za swój największy obowiązek uważał katechizację dzieci i młodzieży. Uczył prawd wiary i jednocześnie języka polskiego. Zawsze przypominał: „Bądź dobry, bądź uczciwy, staraj się wyrosnąć na dobrego Polaka.”
    Przez cały czas zajmował się organizacją polskiego życia społecznego na ziemiach odciętych od Macierzy. Wspierał wszelkie wysiłki, które miały podnieść poziom gospodarki i kultury Polaków.

    1906 – przyjmuje funkcję prezesa Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Złotowie.

    1909 – współtworzył Bank Parcelacyjny w Złotowie, przekształcony w 1915 r. w Bank Ludowy z siedzibą w Zakrzewie.

    1929 – zostaje wybrany patronem (prezesem) Rady Nadzorczej Związku Spółdzielni Polskich w Niemczech. (Od tego czasu przylgnął do niego tytuł Księdza – Patrona )

    1930 – zaczyna budowę Domu Polskiego, który do użytku oddano w 1934 r.

    1931 – zostaje wybrany na stanowisko prezesa Związku Polaków w Niemczech.

    1933 – zostaje wybrany prezesem berlińskiej spółki akcyjnej Bank Słowiański.

    Ponadto zostaje też:

    - wiceprezesem Polsko Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na obwód rejencji w Pile,

    - kuratorem Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech.
    
    Był wszędzie tam, gdzie potrzebna była jego wiedza, życiowa mądrość, zmysł organizacyjny i przede wszystkim autorytet.
    Zmarł 21 kwietnia 1939 roku w lecznicy św. Józefa w Berlinie. Uroczystości pogrzebowe rozpoczęły się 25 kwietnia w kościele katedralnym św. Jadwigi w Berlinie. Kondukt żałobny, który ciągnął się aż 3 km, udał się do Zakrzewa. Tam 26 kwietnia odbył się pogrzeb. Nad trumną pochyliły się 242 polskie sztandary, a sztandar „Rodła” okrył jego trumnę. Pogrzeb, wbrew Niemcom, stał się wielką manifestacją polskości.
    Od 14 maja 1945 roku, dnia otwarcia Publicznej Szkoły Powszechnej w Zakrzewie, ks. dr Bolesław Domański, swoim imieniem, patronuje naszej szkole. 27 kwietnia 1975 roku potwierdzono to oficjalnie aktem prawnym.

• • 

Hymn szkoły

• • Hymn szkoły

  • 1. Pośród lasów, jezior i pól,

       w pięknej wsi Zakrzewo,

       stoi szkoła - polski wzór,

       imienia księdza Domańskiego.

                  ref. Przetrwania piękny cud,

                        wpisany w Krajny historię.

                        Dumne śpiewanie hymnu nut,

                        stanowi szkoły glorię.

    2. Źródło wiedzy, etycznych cnót,

       wiary, nadziei i miłości.

       Pokonanie jej wzburzonych wód,

       będzie powodem do radości.

                 ref. Przetrwania piękny cud,

                       wpisany w Krajny historię.

                       Dumne śpiewanie hymnu nut,

                       stanowi szkoły glorię.

     

    słowa:    Małgorzata Gajewska - Glugla

                 Dawid Gajewski -Glugla

    melodia: Maria Kaaz - Rożeńska

                 Roman Rożeński